+31203417896 buschges@bart.nl

Henri van Kol rond 1874

Henri van Kol had vele gezichten of liever hij verkleedde zich vaak in lokale of historische kledij. Zo kennen we hem als Arabier en als bewaker voor het Alhambra. In zijn studententijd in Delft deed hij als ridder mee aan historische optochten door de binnenstad. Hij was daar op de Polytechnische School op vele terreinen actief, onder anderen bij de debatingclub. Studenten bespraken de belangrijke onderwerpen van de jaren zeventig van de negentiende eeuw. Van Kol was twee jaar lang voorzitter. In die tijd bloeide de debatcultuur op. Het was niet alleen zijn verdienste, maar tevens die van de secretaris, Ruud van Sandick. Samen waren ze naar de zojuist benoemde hoogleraar Baltus Pekelharing gegaan om deze als voorzitter te vragen voor hun debatingclub. Het werden mooie jaren voor de drie heren.

Pekelharing speelde als hoogleraar een bewogen rol in de sociale kwesties, Van Sandick en Van Kol waren actief op het gebied van koloniën, ingenieurschap en lokale, landelijke en internationale politiek. Toen Van Kol in 1876 naar Indië vertrok nam hij portretten mee van Van Sandick en Pekelharing. Dat weten we uit de brieven, die Van Kol schreef aan zijn ouders. Van het fotoalbum is niets van bewaard gebleven. Helaas.

Wel zijn er van de kant van Van Sandick foto’s van zijn studententijd bewaard. Rudolf, zoals hij officieel heette, was een lid van op de voorgrond tredende familie. Hij was zowel een bewonderaar als een criticus van Multatuli. In Nederlands-Indië werkzaam heeft hij de feitelijke omstandigheden van de Max Havelaar, zoals de ‘kloof’ achter de woning van Havelaar, bekeken. En de beschrijving van Multatuli bekritiseerd: er was geen kloof, hoogstens een kleine inzinking.
In het familiearchief, dat bewaard wordt in een statig pand in Rotterdam, zijn fotoboeken bewaard. Eén van die boeken betreft zijn studententijd. Vele pasfoto’s van medestudenten en van favoriete schrijvers, zoals Alfred de Musset. De Musset was een jong gestorven romantisch dichter en romanschrijver. Van Sandick deelde de bewondering met Van Kol. Van zijn medestudenten staan velen in de portrettengalerij. Mijn vermoeden is dat niet alleen Van Kol en Van Sandick, maar alle kapitaalkrachtige studenten een fotoboek aanlegden van hun vrienden en hun idolen. In de jaren zeventig was het portretteren van personen nog voorbehouden aan de gegoede burgerij en hun kinderen. Al doorbladerend in het boek van Van Sandick vond ik een onbekende foto van Henri van Kol. Van Henri is van zijn jeugd en studententijd tot nu toe slechts één foto bekend: het bestuur van de Delftse Studenten Debatingclub mét Van Sandick en één van zijn eerste Indische periode..

Het is even wennen als je deze foto vergelijkt met die uit zijn parlementaire periode, maar het is onmiskenbaar Van Kol.