Zomer 2020, na een fietstocht. Foto Sandra van Reenen
Aanleg van de De Muralt muurtjes op Schouwen-Duiveland.
Van de zomer bezochten we Zeeland, om precies te zijn Wolphaartsdijk, gelegen aan het Veerse Meer. Het Veerse Meer was het eerste resultaat van de Deltawerken. Daarvoor was het water zout en heette het Het Veerse gat. De dijken zijn na 1953 flink verhoogd. Op sommige plaatsen is dat niet gebeurd en is de oude situatie gebleven. De reden daarvan is dat de waterkering verplaatst werd naar de grote Delta Dammen. De camping bij Wolphaartsdijk was uitgangspunt van een aantal wandel- en fietstochten. Zeeland leent zich niet zo voor wandeltochten: lange vergezichten, die slechts langzaam veranderen. Dan is fietsen een beter middel. Snel verplaatsen en zo stonden we ineens voor een bewaard gebleven Muralt Muurtje. Eén van de weinigen die overgebleven is na de ramp in 1953 of na de dijkverzwaringen daarna. Deze muurtjes van beton zijn bovenop de dijk geplaatst om bij stormvloed het zeewater niet over de dijk te laten klotsen. Dat was nodig omdat die dijken veel te laag waren, zoals bij de stormvloeden van 1906 en 1943 gebleken was. Het water stroomde over de dijken heen en holde het dijklichaam aan de binnenkant uit, waarna de dijk ineens in elkaar zakte.
De oplossing was om muren op de dijken te zetten. Dat was een idee van ir. R.R.L. de Muralt. Dus eigenlijk moet je schrijven: de De Muralt muurtjes. De muurtjes voldeden alleen in psychologisch opzicht. De dijken bleven zeer zwak, te smal en te laag. De dijk werd aan de landzijde niet versterkt of verbreed. Voor die noodzakelijke versterking was geen geld. Bij de foto van de aanleg is ook goed te zien dat de fundering niet diep aangelegd werd. Bij een watermuur van één meter hoog, die aangejaagd werd door een zware storm zouden de betonnen muren snel bezwijken. En dat is precies wat er gebeurde in 1953: weggeblazen.
Het doet daarom wat vreemd aan op de gedenkplaat van een van de weinig overgebleven muurtjes te lezen dat dit “dijkverhogingssysteem van algemeen belang [was] vanwege cultuurhistorische waarde en als zeldzaam wordend voorbeeld van een typologische en technische ontwikkeling” beschouwd kan worden. Beter kan je stellen dat de aanleg van de De Muraltmuurtjes het voorbeeld is van een verkeerd zuinigheidsbeleid en dat de gevolgen zeer ernstig waren. In 1953 is een groot gedeelte van Zeeland, inclusief Wolphaartsdijk overstroomd. Het kleine dorp stond binnen een uur volledig onder water.
De muurtjes zijn zeer fotogeniek, dat dan weer wel.
Recente reacties